ZX Spectrum

ZX-Uno – aktualizacja

przez

Ehhhhh te grupy na Facebook’u… Tytus z Pixelretroshop.pl prowadzi cykliczne cotygodniowe live-streamy (jakże ja nie lubię tych angielskich nazw, ale co napiszę – przekazy video na żywo 😀 ?) wypełnione produkcjami na retro-sprzęty. Gry, demoscena, nowości na Atari, Amigę, ZX Spectrum, Sega, Nintendo – czyli ta magia, którą tygryski lubią najbardziej. I akurat w kolejny piątek (19.11.2021) skupi się po raz wtóry na ZX-Uno. Posiadam ten sprzęt, kupiony w sumie spontanicznie, i muszę powiedzieć, że był to jeden z najlepszych zakupów w tym kontekście! Co prawda mam ZX Spectrum+ w posiadaniu, ale musiałbym rozszerzyć mu pamięć, dokupić AY, nie miałbym wtedy ULAPlus, itp., itd.

Bestia ta jednak (Tytus znaczy się) uzmysłowił mi, że od momentu kiedy nabyłem ZX-Uno (ponad rok temu z tego co pamiętam) nie aktualizowałem go. Miałem wersję BIOS v0.73 2018, aktualna to v0.83 2021. I muszę powiedzieć, że ilość zmian mnie przytłoczyła… Kilkanaście nowych core’ów (czyli rdzeni, które odpowiadają za emulację odpowiednich maszyn), niesamowicie poszerzona biblioteka ROM’ów ZX Spectrum (czyli różnych typów emulowanych maszyn), do tego już poza kwestiami sprzętowymi na obrazie karty SD znajduje się nowy Browser (czyli przeglądarka plików, o niej później) i przeredagowana biblioteka plików z oprogramowaniem do ZX Spectrum, zawierająca nawet aktualizację o nowe gry i programy z 2021 roku. Przestało mnie już dziwić, że ciągle wydaje się gry na prawie czterdziestoletni komputer…

Wszystko pięknie opisane jest na forum ZX-Uno, jest ono jednak po Hiszpańsku, Google Translate działa jednak świetnie: https://www.zxuno.com/forum/viewtopic.php?f=39&t=4011

Dla przypomnienia podstaw:

– Control+Alt+Del – Soft reset

– Control+Alt+Backspace – Hard reset

– Control+Alt+F5 – wywołanie NMI (Non-maskable Interrupt), czyli w tym przypadku przeglądarki plików.

– ESXDOS – firmware dla divIDE i DivMMC – czyli system operacyjny

Kolejnym krokiem będzie ogarnięcie tematu zaktualizowania rdzeni (core) oraz BIOS.

Z góry przepraszam za zdjęcia telewizora, ale 'nie umiem w przechwytywanie obrazu’ 😉

Jak widać moje ZX-Uno ma:
– BIOS 0.73
– 2MB RAM
– Automatycznie startuje ze 'zmienionej’ wersji ZX Spectrum 48K
Poniżej dodałem strukturę folderu z aktualizacją ZX-Uno. Największy plik – FLASH.ZX1 zawiera aktualizację wszystkich plików, wraz z BIOS, ESXDOS, Core, ROMs i w sumie to nam wystarcza. 

Po przejściu do konfiguracji i wejściu na zakładkę Upgrade wybieramy opcję Upgrade flash from SD. Jeżeli w folderze głównym znajdzie się plik FLASH.ZX1, system zacznie aktualizację. Spodobał mi się komentarz bardzo w stylu tamtych czasów – 'Cicho bo się nie wgra!’.

I tutaj WAŻNA informacja! Po komunikacie 'Successfully burned’ NIE wchodzimy do Exit, Save and Restart! WYŁĄCZAMY ZX-Uno z prądu i włączamy je ponownie. Popełniłem niestety ten błąd i zamieszały mi się ustawienia rdzeni zaktualizowanych z ustawieniami mojego poprzedniego zestawu. Straciłem godzinę na dojście do rozwiązania tematu. 

Jeżeli pojawi się nowa wersja BIOS, możemy zaktualizować wyłącznie ją z poziomu drugiej opcji.

To samo z poszczególnymi rdzeniami – jeżeli chcecie zaktualizować Commodore 64, na karcie musi się znaleźć core04, core01 to jest zawsze SPECTRUM.ZX1.

Bardzo powiększyła się biblioteka ROMów, które możemy wybrać przy starcie systemu w przypadku ZX Spectrum. Jest ich naprawdę mnóstwo. Ale to już prawdę mówiąc dla maniaków ZX’a.

Na poprzedniej instalacji na karcie miałem przeglądarkę plików w wersji v0.12, najnowsza to v0.19.

Kilkadziesiąt zmian, główna to wprowadzenie od wersji v0.13 systemu wtyczek (plugins)! W kolejnych aktualizacjach dodano obsługę systemu plików graficznych (art, iph, scr, ham), muzycznych (ay, mym, pt3) i wielu innych.

Najnowszą wersję zawsze można znaleźć pod adresem:

Jak zaktualizować ten konkretny program wyjaśniam poniżej. 

Aktualizacja Summer of ’21 wniosła wersję 0.18, ale na stronie autora mamy już 0.19 i do tej będziemy aktualizować.

W sumie wystarczy skopiować  dwa pliki z archiwum z linku powyżej.

/sys/nmy.sys

/sys/nmi.org

Trzeci jest alternatywną wersją przeglądarki plików, ale nie dotarłem jeszcze do etapu zrozumienia tego tematu 😉

/sys/nmi/old089.sys

I powiem Wam cholera szczerze, że słuchając (z pomocą tychże właśnie pluginów) takich kawałków jak Rec-Time 6 mixTS od Bonysoft, Voxel przechodziły mnie ciarki, bo AY (co prawda przez kartę Turbo Sound) ma w sobie coś magicznego…

Spis wszystkich emulowanych rdzeni jest naprawdę imponujący!

SPECTRUM – Spectrum – EXP27-220521

core2 – Amstrad CPC464 – TEST 3b

core3 – MSX – 1.3 (VGA2M)

core4 – Commodore 64 – BETA7b

core5 – Atari 800XL – 1.2 (2 MB internos)

core6 – BBC Micro – 44256

core7 – Acorn Electron – TEST2

core8 – Apple II – TEST3

core9 – Commodore VIC 20 – TEST3b

core10 – PC XT – Versión 2MB int 70Mhz

core11 – Oric Atmos – 27.12.2018 byrtolet

core12 – Sam Coupé – TEST5

core13 – Jupiter ACE – 2019.06.19 azesmbog

core14 – Sega Master System – TEST 4.3 (2MB Int)

core15 – Commodore 16 / 116 / Plus 4 – Release 1

core16 – HT-1080Z / Video Genie / TRS-80 Model I Level 2 – 2MB Int

core17 – Galaksija – 0.2 (22-Feb-2018)

core18 – Multicomp – TEST1

core19 – Colecovision – VGA-2M-2joysticks

core20 – Vectrex – TEST1

core21 – Atari 2600 – VGA-Spark2k06

core22 – ZX Spectrum TBBlue – azesmbog-13.05.2020

core23 – Acorn Atom – carmeloco-11.05.2020

core24 – ZX81 – VGA (jepalza)

core25 – NES – TEST4 (2MB INT)

core26 – Commodore PET – VGA (jepalza)

core27 – Spectrum – EXP27-220521

core28 – EACA EG2000 Colour Genie. – 44275

core29 – MSX – 1.3 (512K)

core30 – Amstrad CPC 6128 – CPC 6128 (no SD support)

core31 – Amstrad CPC 6128 – CPC 6128 (with SD support)

core32 – Flappy Bird – VGA (memoria interna)

core33 – Frenzy – 

core34 – Berzek – 

core35 – New Rally X – 

core36 – Asteroids – 

core37 – Videopac – 44331

core38 – CHIP-8 – 44339

core39 – PONG AY-3-8500 – 44143

core40 – Spectrum kyp 128-48-Pen – 44309

core41 – Camputer Lynx 48/96K – 44280

core42 – Spectrum – VGA27-110420

core43 – Spectrum – EXP27-24.03.20-TSFM

core44 – Spectrum – EXP27-24.05.30-DMA

core45 –  – 

ZX-UNO – co, jak i na jakiej zasadzie. Czyli super hiper Turbo ULA ZX Spectrum.

przez

Aloha!

Ostatnio nabyłem jak do tej pory najbardziej nietypową maszynę do grania/emulacji. ZX-UNO. Coś na bazie FPGA – Field-programmable gate array.

W czym rzecz, z czym to się je? Nie popełnię chyba gafy, jeżeli napiszę, że to emulator 'bare metal’, czyli emulacja bezpośrednio na rdzeniach FPGA, bez pośrednictwa innego systemu operacyjnego. Bo, czego by nie mówić, na przykład RetroPie jest instalowane na Raspberry Pi OS. Czyli gdzieś tam w tle jest pewien 'opóźniacz’, który pośredniczy w emulacji. W przypadku ZX-UNO nie ma o tym mowy. Ja akurat nie jestem purystą i na tyle, na ile gram na emulatorach – lag (czyli opóźnienie w reakcji na interakcję użytkownika) nie przeszkadza mi, albo go po prostu nie odczuwam.

Do ZX-UNO przekonało mnie na tę chwilę jednak co innego – ZX Spectrum i jego demoscena. Chciałem poza tym spróbować czegoś nowego. Uruchomienie go zajęło mi chwilę głównie z powodu mojego lenistwa oraz obaw przed spaleniem – nie wiedziałem dokładnie jaki nabyć zasilacz. Okazało się, że niepotrzebnie się martwiłem, ponieważ pasuje jakikolwiek, byle napięcie było około 5V i końcówka odpowiednia. Polaryzacją nie ma się co przejmować, płyta ZX-UNO V2 jest wyposażona w zabezpieczenie uniemożliwiające spalenie go w wypadku 'odwróconej’ wtyczki. 

Sam sprzęt wygląda jak na zdjęciach poniżej, ja kupiłem go wraz z prostą obudową oraz kablem Audio-Video. Co ważne – klawiatura musi być w standardzie PS/2, obraz mamy po VGA, dźwięk po jack’u stereo. Joysticki w standardzie Kempston (czyli standardowy dla Atari i Commodore DE-9). 

Oprogramowanie musi znaleźć się na karcie SD, ważne aby był tam ESXDOS – http://www.esxdos.org/index.html oraz pliki dla danej platformy.

Pierwsze uruchomienie wykazało, że jako domyślny został wybrany core Commodore 64. Ale działa!

Dużo ciekawych opcji kryje się w konfiguracji (wywoływanej klawiszem F2 przy starcie ZX-UNO) – testowanie pamięci, dźwięku, opcje uruchamiania, wybór zainstalowanych modułów 'Core’, kolejność startowania, typy sprzętów, itp., itd.

Poniżej, na zakładce ROMs, wybieramy typ ZX Spectrum jaki ma się nam uruchomić – Pentagon 128? Proszę bardzo. ZX Spectrum +2? Bez problemu.

Tu możemy zaktualizować ESXDOS, BIOS ZX-UNO oraz nasze 'core’.

Jaki system ma wystartować wybieramy na zakładce Boot.

Układ klawiatury, typ Joysticka czy ustawienia wyjścia Video na zakładce Advanced.

Przy starcie ESC Please select boot machine:

W przypadku ZX Spectrum (jak na mój stan wiedzy i jak to rozumiem) automatycznie emulowany jest najlepszy możliwie sprzęt, jeżeli jest włączony w parametrach (New G. modes włączyłem) – czyli ZX Spectrum 128K z interfejsem Turbosound oraz układem ULAPlus.

Po uruchomieniu wystarczy wybrać Ctrl+Alt+F5 i mamy możliwość przeglądania plików na karcie SD. Można się zabrać do spijania śmietanki!

Demo Mescaline synesthesia

Demo Aeon

Demo Ahh. The tape loading era!

Demo Your song is quiet, pt2

W samym ZX-UNO fajne jest to, że wspiera wszelkie nowe pomysły realizowane na ZX-Spectrum. ULA Plus powoduje delikatny opad szczęki.

Można też na przykład sprawdzić najnowsze demo z Revision 2021 chwilę po publikacji 🙂

Nie mówiąc już o ostatnich grach wydanych na ZX Spectrum:

Papierowe modele konsol. Tak – odbiło mi :D

przez
Dzień dobry.
Jakiś czas temu 'wpadłem przez przypadek’ na stronę http://rockybergen.com/papercraft/ i przepadłem z kretesem… Dla wyjaśnienia – to strona artysty i projektanta – odpowiada za nią Rocky 
Bergen.
Cóż on jednak projektuje i udostępnia, że tak mnie to zainteresowało? Ano… Papierowe modele konsol i komputerów z poprzednich epok. W PDF, kompletnie za darmo, wspaniałej jakości i niesamowicie pomysłowe. Wydrukowałem wszystkie, sklejam po kolei, świetnie się przy tym bawiąc, czasem wciągając w to dzieci. Bo któż nie lubi wycinać, składać i kleić!
Biblioteka jest bardzo pokaźna i stale rośnie. 
Cóż my tam mamy? Jak do tej pory:
– TRS-80 Model III
– Sinclair ZX Spectrum
– Sharp X68000
– Sega Master System
– Nintendo Gamecube
– prototyp Nintendo Advanced Video System
– IMSAI 8080
– IBM 5150 PC
– IBM 5100 Portable Computer
– Commodore 64
– Atari 520ST
– Apple Lisa 1
– Apple II
– Amstrad CPC 464
– Amiga 500
Modele są przeurocze i bardzo wdzięcznie się z nimi pracuje. Jestem zadziwiony ciągle poziomem detali i sposobem w jaki autor je zaprojektował. Polecam, polecam i jeszcze raz polecam!